BLÅKVALENS APOSTEL, roman, Gyldendal 1990.

Kritikarane skreiv:

MAKELAUS MISJONSROMAN

"Hovudpersonen i Blåkvalens apostel er Jonas Kvalbein, etterkvart med ein draum om å bli ein krysning av Svend Foyn og hans Egede. Faren var ein vidgjeten kvalfangar, før han ved eit uhell (?) kom til å sneie nasetippen av Mr. Green Peace. Slikt kan ein bli både arbeidslaus og religiøs av – og faren blir begge deler. Sjølv endar Jonas på kvallina på Bibelskulen, der han går ut med toppkarakterar i knebøy og hendene over dyna. Saman med styraren utviklar Jonas flytebiblar, og over heile verda vert kvalspråket utforska: det er store økonomiske interesser bak kvalmisjonen – i tillegg til meir militære. Blåkvalen apostel spitar og spottar i mange retningar – Sande har særleg godt syn for det absurde i misjonsverksemda.”

Ove Eide i Firda Tidend

HERLEG FABULERING

"Menneska har naturlegvis ein baktanke med å kaste seg ut i den våte misjonsmarka. Dei skal utnytte kvalane på ein annan måte enn ved å massakrere dei. Friviljug kvaloppdrett i Guds namn, korkje meir eller mindre. …Romanen er ei herleg burlesk, satirisk ironisk historie med eit samfunnsengasjement for miljø og menneskeverd, fullstendig fri for fraser og klisjear. Det er ei bok som lokkar på latter i djupt alvor.”

Reidar Mathistad i Dag og Tid

TILBAKE TIL (OPP)HAVET

Selv om denne romanen er hyperaktuell og i høy grad handler om vår tids dystre virkelighet, er det naturligvis på ingen måte en ”realistisk” roman. Forfatteren boltrer seg i fantastiske påfunn – hvorav de mest fantastiske nok har rot i Bibelens Jonas-historie: Jonas Kvalbeins liv på og i hvalen Ipmel. Hovudpersonens ”akklimatisering” til livet i havet er et annet av de mange fantasiinnslag, som leseren lett aksepterer i den helhet som Hans Sandes roman utgjør, trass i de mange og ikke alltid helt sammensmeltede elementene den består av. Så morsom, så romantisk, og så alvorlig.

Eiliv Eide i Bergens Tidende (og steikje meg, det er jo norsklæraren min frå Katten!”)

HERLIG FANGST

"Det er lenge siden jeg har lest en bok med mer humor i seg, mer inderlig alvor, mer stoff til ettertanke. Den duver på bølgene mellom vestlandsk indremisjon og internasjonal postmodernisme, mellom samfunnssatire og hemningsløs hengivelse til fantasiens muligheter og umuligheter. Den er skrevet på et nynorsk som virkelig er et ekte uttrykk og en personlig form – og ikke, som så ofte i dag, en kalkering av bokmålssjablonger, med noen a’er og diftonger til pynt. Les hans Sande, le og gråt med med blåhvalen og med oss arme, syndige og fantasifattige mennesker."

Eilif Straume i Aftenposten

DREP IKKE HVALEN, DEN SKAL OMVENDES”

Det er lett å lage en raljering over en gudfryktig mann som skapte seg en formue på å ta patent på en sprengharpun. Og sitter man fremdeles i en forestilling om at misjon er et overgrep mot menneskets ånd, så kan man komme parodien nær der også. Men god litteratur blir det ikke. Og særlig når det som for mange er blitt et av naturens største blodbad ikkje settes inn i en mer vidsynt ramme enn dette.”

Karl Richard Tuve i Vårt Land